ΕΔΑΦΟΣ – ΒΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Η Ατραπός, Χορεύοντας στο ευθύγραμμο ή καμπύλο μονοπάτι
Ο χορός είναι μια σύνθετη μορφή ανθρώπινης ενεργητικότητας και συμπεριφοράς που εκφράζεται με ποικίλους, κατά περίπτωση, συνδυασμούς χωρο-χρονικών σχημάτων και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συνολικής δομής ενός πολιτισμικού επικοινωνιακού συστήματος.
Ο χορός είναι ένα από τα πιο εκφραστικά μέσα εκδήλωσης κοινωνικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών των ανθρώπινων κοινωνιών. Συμβάλει στη διαμόρφωση όρων ατομικής, ομαδικής, κοινωνικής, γεωγραφικής και εθνικής ταυτότητας. Καλλιεργεί και διατηρεί ευρύτερα τις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις στο σύνολο μιας κοινότητας. Ο χορός ορίζεται ως πράξη νοηματική, συμβολική, αισθητική, κοινωνικά προσδιορισμένη και κωδικοποιημένη, που εκδηλώνεται δια μέσου της κινητικής και συμβολικής δραστηριότητας του σώματος.
Ο Χορός ως τόπος εμπειρίας και πηγή δράσης και ο χορός ως ένας σωματικός, κοινωνικός και ηθικός λόγος είναι ένα ρευστό και πολύπλευρο φαινόμενο, που παράγει ένα άυλο προϊόν το οποίο δε δύναται να διαχωριστεί από τη διαδικασία παραγωγής του, που σημαίνει ότι δεν έχει αυτόνομη ύπαρξη, δεν επαναλαμβάνεται αυτούσιο και δεν μπορεί να μεταδοθεί αμετάβλητο. Κάτω από αυτή την οπτική θα χρησιμοποιηθούν κάποια «χορευτικά» παραδείγματα από χωριά της Φλώρινας, όπου κυρίως πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι γυναίκες ως λειτουργίες επιτέλεσης. Μέσα από τα διαφορετικά επιτελεστικά επεισόδια , διαφαίνονται οι σχέσεις μεταξύ μουσικής, χορού και τραγουδιού. Η ανάλυση θα βασιστεί στα καίρια ερωτήματα ποιος, πού, πότε, τι, και γιατί ο τελεστής χορεύει καθώς επίσης και στη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ χορευτή και μουσικού.
Ο χορός στα πανηγύρια είτε με την έννοια της σκηνικής παρουσίασης των δρωμένων (καθεστηκυία απόσταση), είτε με την έννοια μιας θεώρησης του κοινωνικού με όρους δραματουργικούς (διαλογική απόσταση) είναι στην πραγματικότητα μια περφόρμανς. Επιπλέον το ενδιαφέρον της ερμηνευτικής ανθρωπολογίας προσεγγίζει τις πολιτισμικές επιτελέσεις ως γεγονότα. Οι κοινωνιολόγοι- γλωσσολόγοι αντιμετωπίζουν τις επιτελέσεις ως είδος πολιτισμικό και οι ανεξάρτητοι μελετητές θεωρούν ότι η εφόρμηση των επιτελέσεων του χορού λειτουργεί ως δράση στον κοινωνικό χώρο.
Το πρότζεκτ "Χορεύοντας στο ευθύγραμμο ή στο καμπύλο μονοπάτι" θα προσπαθήσει με εικαστικά εργαλεία που θα αναπτυχθούν από την εικαστική ομάδα να μελετήσει το έδαφος και τον βηματισμό, σε σύμπραξη με οργανωμένες ομάδες χορευτών και συλλογικοτήτων, έτσι ώστε να επιτελεστούν συνεργατικά έργα πολλών και πολυεπίπεδων όψεων πάνω στο έδαφος και το βηματισμό. Η συνάφεια και η απαγκίστρωση των παραδοσιακών χορών από μορφοδοξασίες ρυθμού και μεταπαγανιστικών αδυναμιών, προτάσσει σε μια σημειωτική έννοια του πολιτισμού την εργασία πάνω σε πολύ πυκνά νοήματα συμβόλων, που εθνογράφοι συχνά εξάγουν από πολλαπλά επάλληλα επίπεδα λαϊκών περιγραφών και πλαισίων της κοινότητας ώστε να είναι κατανοητά. Ο χρόνος τα αισθητικοποίησε και ο χριστιανισμός τα διακόσμησε αποϋλοποιόντας τα σε φιγούρες και γυμναστικές δεξιότητες.
Επίσης ο χορός θα θεωρηθεί ως ενοποιημένη επιτέλεση πάνω σε φόρμες τελετουργίας όπως το θέατρο, ο κιναισθητικός χορός, η μουσική , ο αθλητισμός, το παιχνίδι , το κοινωνικό δράμα και τα ποικίλα δημοφιλή είδη ψυχαγωγίας από την ταραντέλα μέχρι τα ομαδικά παιχνίδια. Εδώ πρέπει να δοθεί έμφαση στην έκφραση και την εμπειρία των επιτελεστών ώστε οι χώροι στα πανηγύρια να μπορούν να προσδιορίσουν κριτική , αναστοχασμό και διυποκειμενικότητα. Κάθε δράση, από την πιο μικρή έως και την πιο ολοκληρωμένη, έχει φτιαχτεί από διπλά-φερόμενη συμπεριφορά. Δηλαδή, από μια συμπεριφορά που έχει βιωθεί δύο φορές. Ο χορευτής αγρόν έσκαβε, ο χορευτής υποζύγιο έφερε , ο χορευτής έσερνε το χορό.
Θεωρώντας τις επιτελέσεις ως μετασχηματιστικές διαδικασίες τόσο σε ομαδικό όσο και σε ατομικό επίπεδο, η όποια διαγνωστική εικαστική πρόταση πάνω στην έννοια σώμα- έδαφος - βηματισμός θα τονίσει την επικοινωνιακή διάσταση που απορρέει από τους κοινωνικούς και έμφυλους θεσμούς που μετατρέπονται σε δυναμικά σχήματα, εφόσον συνδέονται με τη μελέτη των συμβόλων, σημείων, συνθημάτων, κινήσεων, γραμμικών και κυκλικών τοποθετήσεων , όπως λεκτικών ή μη λεκτικών ενδείξεων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, ώστε να επιτύχουν ατομικούς και συλλογικούς σκοπούς προάσπισης της παρουσία, της συντροφιάς ή της επανεμφάνισης.
Η διαδικασία της επιτέλεσης, όπου πραγματοποιούνται σημαντικοί μετασχηματισμοί των πλαισίων, των μηνυμάτων και των δράσεων μέσα στο κοινωνικό περιβάλλον είναι μια διαδικασία αργή και διακριτική. Μετασχηματισμός πλαισίου επιτυγχάνεται, όταν οι σχέσεις των συγγενικών στοιχείων αντικείμενα, δράσεις, σύμβολα και ταυτότητες, επαναδιευθετούνται και επανατακτοποιούνται, ώστε να πάρουν μια νέα μορφή Ένα παράδειγμα είναι το τσεμπέρι , το μαντίλι που στην περιοχή Ατραπού είναι ένα βαθύ μπλε: είναι ο ουρανός του ορεινού τοπίου, αυτό μπορεί να αποτελέσει εικαστική μορφολογία και τοπιολογία - σε πολλά σώματα γεννιέται η νέα μορφή, η μεγέθυνση του ενός.
Οι προσεγγίσεις που θα προσπαθήσει να κάνει η ομάδα ΕΝ ΦΛΩ δεν αναλύουν το χορό ως γλώσσα, άρα ως κείμενο με στατικό περιεχόμενο, αλλά τον αντιμετωπίζουν ως δυναμική διαδικασία που δημιουργεί και κατασκευάζει κοινωνικό νόημα. Από τη μια πλευρά, ο χορός ως επιτέλεση, αντιμετωπίζεται ως ενεργό μέρος κοινωνικών διαδικασιών. Από την άλλη, η θεωρία της επιτέλεσης δίνει τη δυνατότητα να ιδωθεί «το κοινωνικό με όρους δραματουργικούς». Σύμφωνα με τη θεωρία της επιτέλεσης μια πολιτισμική πρακτική, όπως είναι και ο χορός, δίνει προτεραιότητα στους συντελεστές της χορευτικής παράστασης, οι οποίοι κάθε φορά μαζί με το κοινό τους πραγματεύονται και διαχειρίζονται το περιεχόμενο της επιτέλεσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου